شهرنشینی چه میزان به محیط زیست آسیب می‌رساند؟
تاریخ انتشار: ۶ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۰۷۷۵۴
ایتنا - تاثیر شهرنشینی بر محیط زیست بسیار گسترده است، به طوری که تا ۷۰ درصد گازهای گلخانه‌ای جهان که یکی از دلایل اصلی تغییرات اقلیمی‌اند، در شهرها تولید می‌شوند؛ این مسئله اغلب حاصل برنامه‌ریزی شهری ضعیف به‌ویژه در مناطق نامناسب برای جمعیت بالا و همچنین وابستگی به سوخت‌های فسیلی برای پاسخ‌گویی به تقاضای انرژی بالا است.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
جهان به‌سرعت در حال ساخت شهرهای جدید است. بنابر اعلام سازمان ملل متحد، تا سال ۲۰۵۰ حدود ۷۰ درصد جمعیت جهان در مناطق شهری زندگی خواهند کرد و انتظار می‌رود جمعیت ساکنان شهرها از ۴.۴ میلیارد نفر در سال ۲۰۲۰ تا سال ۲۰۵۰ به ۶.۷ میلیارد نفر افزایش یابد. با افزایش جمعیت در شهرها و بالا رفتن مصرف انرژی برای ساختوساز، حمل‌ونقل، تولیدات صنعتی و تقاضا برای کالاهای مصرفی، ردپای کربن هم افزایش می‌یابد.
تاثیر شهرنشینی بر محیط زیست بسیار گسترده است، به طوری که تا ۷۰ درصد گازهای گلخانه‌ای جهان که یکی از دلایل اصلی تغییرات اقلیمی‌اند، در شهرها تولید می‌شوند؛ این مسئله اغلب حاصل برنامه‌ریزی شهری ضعیف به‌ویژه در مناطق نامناسب برای جمعیت بالا و همچنین وابستگی به سوخت‌های فسیلی برای پاسخ‌گویی به تقاضای انرژی بالا است.
اگرچه شهرنشینی کلید توسعه اقتصادی است، پرداختن به آثار زیست‌محیطی آن هم برای تامین رفاه اجتماعی حیاتی است. برای کاهش آثار منفی و توسعه شهرهای پایدار از نظر محیط زیستی، ابتکارهای جهانی مختلفی وجود دارد، اما سرعت پیشرفت کند بوده است. بیایید به برخی چالش‌های زیست‌محیطی شهرنشینی و اینکه چرا پرداختن به آنها مهم است، نگاهی بیندازیم.
زباله‌های شهری
رشد جمعیت در مناطق شهری به تولید زباله بیشتر منجر میشود. پیش‌بینی شده است که میزان زباله‌ها در جهان تا سال ۲۰۵۰ به ۳۴میلیارد تن در سال افزایش یابد. سطح فعلی حدود ۲.۰۱ میلیارد تن است که حداقل ۳۳درصد از آن به شیوه‌ای ایمن از نظر زیست‌محیطی دفع نمی‌شوند. بسیاری از این زباله‌ها زیر خاک مدفون و باعث آلودگی خاک می‌شوند و در بسیاری از نقاط جهان مواد زائد به طور موثر بازیافت، استفاده مجدد یا به‌درستی دفع نمی‌شوند. در نتیجه زباله‌ها به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، زیر زمین انباشته می‌شوند.
در حال حاضر افراد در سراسر جهان به‌طور متوسط ۰.۷۴ کیلوگرم زباله در روز تولید می‌کنند که طیف گسترده‌ای از کشورهای توسعه‌یافته تا درحال توسعه را شامل میشود. بنابر اعلام بانک جهانی، حدود ۳۴درصد یا ۶۸۳میلیون تن زباله جهان را کشورهای با درآمد بالا تولید می‌کنند، درحالی‌که تنها ۱۶درصد از جمعیت جهان در این کشورها ساکن‌اند. این درحالی است که با توجه به رشد جمعیت و شهرنشینی، انتظار می‌رود مقدار کل زباله‌های تولیدشده در کشورهای کم‌درآمد تا سال ۲۰۵۰ بیش از سه‌برابر شود. بسیاری از این زباله‌ها آشکارا در طبیعت تخلیه می‌شوند که باعث آلودگی محیط زیست و انتشار گازهای گلخانه‌ای میشود؛ زیرا این کشورها برای مدیریت مناسب دفع زباله، زیرساخت‌های لازم را ندارند.
ساختوساز
شهرنشینی تقاضا برای ساختمان‌سازی را افزایش داده است که به‌طور قابل‌توجهی بر تغییرات اقلیمی در جهان تاثیر خواهد داشت. بر اساس گزارش سازمان ملل متحد، ساختمان‌ها ۳۴ درصد از تقاضای جهانی انرژی (عمدتا برای گرمایش و سرمایش و تولید مصالح ساختمانی) را به خود اختصاص می‌دهند و تولیدکننده ۳۷درصد دی‌اکسید کربن جهان‌اند.
تقاضا برای انرژی به‌ویژه هنگامی بیشتر است که این ساخت‌وسازها در مناطقی انجام شوند که به لحاظ جغرافیایی برای این حجم جمعیت نامناسب‌اند و برای تامین گرمایش یا سرمایش آنها به انرژی زیادی نیاز است. از آنجا که انتظار می‌رود فعالیتهای ساختوساز در مناطق دارای آب‌وهوای گرم بیشتر شود، تقاضای انرژی حتی از این هم بیشتر خواهد شد. در این مناطق که برای بهره‌وری در مصرف انرژی مقررات کافی ندارند و دسترسی به مواد کم‌کربن برای ساختوساز نیز اندک است، انتشار گازهای گلخانه‌ای افزایش می‌یابد.
کمبود آب
شهرنشینی همراه با تغییرات اقلیمی کمبود آب را تشدید می‌کند. در بسیاری از شهرها به دلیل رشد جمعیت، مدیریت ناکارآمد آب و استفاده صنعتی از منابع آبی، تقاضا برای آب بیش‌ازحد شده، درحالی‌که تغییرات اقلیمی میزان منابع آب را کاهش داده است.
براساس مطالعات، پیش‌بینی میشود جمعیت شهرنشین جهان که با کمبود آب مواجه است، از ۹۳۳میلیون نفر در سال ۲۰۱۶، در سال ۲۰۵۰ به ۱.۶۹۳ تا ۲.۳۷ میلیارد نفر افزایش یابد و تقریبا نیمی از شهرهای بزرگ جهان در مناطق کم‌آب قرار داشته باشند.
بسیاری از شهرها، به‌ویژه در کشورهای درحال توسعه دارای آب‌وهوای گرم، به شیوه‌ای ساخته شده‌اند که پایدار نیستند. این وضعیت بدتر هم خواهد شد، مگر اینکه از طریق پیشرفت‌های فناوری در زمینه صرفه‌جویی در مصرف آب، مدیریت و پایداری فضای سبز و ایجاد زیرساخت‌های کارآمدتر در شهرها برای حفظ آب و کاهش تقاضای آب اقدام‌های جدی انجام شود.
دود و آلودگی هوا
آلودگی هوا نگرانی عمده زیست‌محیطی در شهرها است که بر سلامت عمومی و کیفیت زندگی تاثیر جدی دارد. آلودگی هوا ناشی از افزایش تقاضا برای حمل‌ونقل، تولید برق از سوخت‌های فسیلی و فعالیتهای صنعتی است.
در حالی که برخی شهرها با بهبود سیستم‌های حمل‌ونقل و استفاده از سوخت‌های پاک در کاهش آلودگی هوا موفق بوده‌اند، در شهرهای بزرگ به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، آلودگی شدید هوا همچنان یک مشکل بزرگ است.
منبع: ايتنا
کلیدواژه: شهرنشینی محیط زیست زباله های شهری تغییرات اقلیمی کمبود اب گازهای گلخانه ای تغییرات اقلیمی تا سال ۲۰۵۰ آلودگی هوا زیست محیطی حال توسعه محیط زیست زباله ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.itna.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ايتنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۰۷۷۵۴ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
از گرانی پاکت کاغذی تا سطل آشغال‌هایی به نام رودخانه
ایسنا/کرمانشاه یک فعال محیط زیست معتقد است: هفته زمین پاک را نباید صرفا به مسائلی مانند زباله محدود کرد، بلکه مجموعه‌ای از عوامل در نهایت به آلودگی زمین می‌انجامد.
یوسف ابراهیمیان به مناسبت هفته زمین پاک (دوم تا هشتم اردیبهشت) در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به عوامل متعددی که در دنیای امروز منجر به آلودگی زمین میشود، گفت: پسماندها یکی از اصلی‌ترین عوامل آلودگی زمین هستند.
وی با بیان اینکه باید رویکرد مناسب‌تری در زمینه مدیریت پسماندها داشته باشیم، افزود: متاسفانه در حال حاضر حداقل در شهر کرمانشاه به صورت گسترده شاهد تفکیک زباله‌ها از مبدا نیستیم و صرفا کارهای مختصری در برخی از محلات شهر صورت گرفته است.
مدیر و موسس انجمن «حفاظت و احیاء محیط زیست» کرمانشاه معتقد است: نبود تفکیک مناسب پسماندها در مبدا از یک سو باعث میشود زباله‌های قابل بازیافت در داخل محلات و توسط زباله‌گردها تفکیک شود که این امر آلودگی فراوانی را وارد محیط زیست می‌کند و از سوی دیگر بخشی از پسماندهای ارزشمند و دارای قابلیت بازیافت از دست می‌روند.
وی ادامه داد: به علاوه در همین شهر کرمانشاه اگرچه کارهای بسیار خوبی در زمینه مدیریت پسماند از سوی شرکت بازیافت صورت گرفته، اما به دلیل نزدیکی سایت پسماند به شهر، بوی بد و آلودگی این سایت تا بالای کرمانشاه می‌رسد و می‌تواند سلامت مردم را به خطر بیندازد.
این فعال محیط زیست تصریح کرد: برای مدیریت صحیح پسماندها، از یک سو باید تفکیک زباله از مبدا صورت بگیرد و زباله‌ها به صورت تفکیک شده به شرکت بازیافت برود، از سوی دیگر جانمایی سایت مدیریت پسماند درست باشد.
چرا نمی‌شود کیسه نایلونی را با پاکت کاغذی جایگزین کرد؟
موضوع دیگری که ابراهیمیان به آن اشاره کرد و محوریت روز زمین پاک امسال نیز هست سهم بالای پسماندهای پلاستیکی در آلودگی زمین است که این آلودگی قرن‌ها در محیط زیست باقی می‌ماند و تجزیه هر پسماند پلاستیکی چند صد سال به طول می‌انجامد.
وی تاکید کرد: در کنار برنامه‌ریزی برای بازیافت پسماندهای پلاستیکی و جلوگیری از ورود آنها به محیط طبیعی، باید اقداماتی نیز به منظور کاهش تولید چنین پسماندهایی صورت بگیرد.
مدیر و موسس انجمن حفاظت و احیاء محیط زیست کرمانشاه از چند عامل اثرگذار در بالا بودن سهم پسماندهای پلاستیکی یاد کرد که یکی از مهمترین آنها سود خوبی است که فروش کیسه‌های نایلونی در برخی صنوف از جمله نانوایی‌ها دارد، بگونه‌ای که گاهی سود فروش این کیسه‌های نایلونی برای نانوایی‌ها از خود نان بیشتر است و کیسه نایلونی را که کیلویی حدود ۸۰ هزار تومان می‌خرند، دانه‌ای حدود دو هزار تومان به مردم می‌فروشند.
ابراهیمیان خاطرنشان کرد: از سوی دیگر این کیسه‌ها در برخی فروشگاه‌ها به صورت رایگان عرضه میشود، اما در صورت حذف آن هیچ جایگزینی وجود ندارد.
وی با اشاره به قیمت بالای پاکت های کاغذی و با بیان اینکه هر کیلو پاکت کاغذی حدود ۳۰۰ تا ۴۰۰ هزار تومان قیمت دارد، ادامه داد: قطعا با این قیمت‌ها جایگزینی پاکت کاغذی با کیسه‌های نایلونی برای مغازه‌داران و فروشگاه‌ها صرفه اقتصادی ندارد، مگر اینکه یارانه‌ای در این زمینه به آنها داده شود.
به گفته این فعال محیط زیست، اینکه عرضه این کیسه‌ها کلا ممنوع شود تا مردم مجبور شوند کیسه‌های چندبار مصرف برای خرید همراه خود بیاورند هم نیازمند اهرم قانونی است که اکنون در اختیار نیست.
آلودگی زمین فقط با زباله نیست
ابراهیمیان به موضوع دیگری اشاره که در بسیاری از مواقع در زمینه آلودگی زمین فقط به زباله‌ها توجه میشود و این در حالیست که در کنار زباله‌ها عوامل آلاینده بسیار دیگری هم داریم که از جمله آنها می‌توان به آلودگی حاصل از صنایع و کارخانجات اشاره کرد.
وی با بیان اینکه هنوز بسیاری از صنایع فیلترهای لازم برای تصفیه خروجی هم در زمینه آلاینده هوا و هم پساب‌ها را ندارند، این امر را یکی از مهمترین آلاینده‌های زمین اعلام کرد.
مدیر و موسس انجمن حفاظت و احیاء محیط زیست کرمانشاه تاکید کرد: در بخش کشاورزی نیز شاهد مصرف حجم عظیمی از سموم و کودهای شیمیایی هستیم که منجر به آلودگی آب و خاک میشود و تبعات آن تا چندین سال باقی می‌ماند.
ابراهیمیان از آلودگی حاصل از خودروها نیز یاد کرد و افزود: هر خودرو مانند یک بخاری نفتی عمل می‌کند و هم آلودگی هوا دارد و هم به گرم شدن زمین دامن می‌زند.
این فعال محیط زیست سپس به سهم بسیار مهم عوامل انسانی در آلوده کردن زمین اشاره کرد و گفت: بارها می‌بینیم که مردم پسماندهای خود را به راحتی در محیط طبیعی و حتی رودخانه‌ها خالی می‌کنند و برخی رودخانه‌ها به معبری برای عبور زباله تبدیل شده است.
وی اظهار کرد: متاسفانه آموزش مناسبی در زمینه فرهنگسازی برای مردم با هدف جلوگیری از آلوده کردن زمین و محیط زیست ارائه نمی‌شود. رسانه‌ها، فضای مجازی و خصوصا آموزش و پرورش و مدارس نقش بسزایی در این زمینه دارند و باید آموزش‌ها در مدارس بگونه‌ای ارائه شود که هر کودک یک سفیر محیط زیست در خانواده خود باشد.
ابراهیمیان اظهار کرد: همه دستگاه‌ها باید دست به دست هم بدهند و هم در زمینه آگاهی دادن به مردم و هم مشارکت در حفظ زمین پاک پای کار بیایند و هیچ دستگاهی مسئولیت خود را بر گردن دیگری نیندازد.
انتهای پیام
ام فهد، زن مشهور عراقی کیست و چرا کشته شد؟